مباني نظري و پيشينه پژوهش (فصل دو) نظریه ها طلاق
2 - 1 - مبانی نظری سازه طلاق
تعاريف طلاق : « طلاق » اسم براي تطليق است يعني از بين بردن قيد . در كتب لغت ، براي واژه طلاق معناي گوناگوني گفته شده است مانند رهايي ، آزادكردن ، ترك كردن ( گواهي ، 1373 ). در لغت نامه دهخدا « طلاق » به معني رها شدن از قيد نكاح ، رها شدن از عقد نكاح ، رها كردن و فسخ كردن عقد نكاح آمده است ( دهخدا ، 1335 ).
در فرهنگ معين « طلاق » به معني جداشدن يا جدايي زن از مرد و نيز به معناي رها شدن زن از قيد نكاح آمده است . بر مبناي گفته لنگرودي ( 1374 ) طلاق به معني رد كردن ، انكاركردن ، نپذيرفتن ، قبول نداشتن ، اقرار نكردن ، نشناختن ، منكر شناسايي شدن ، رها كردن ( معين ، 1371 ).
مترجم شرايع مي نويسد : « طلاق در امت به معني گشودن گره است » و نيز به معناي رها كردن ، واگذاردن . مثلا مي گويند كه : فلان ساقه طالق است . يعني رها است ، هر كجا كه مي خواهد مي رود و مي چرخد . يا اينكه طلاق دادم فلان قوم را ( محقق حلي ، 1374 ). به اعتقاد كاتوزيان : « طلاق ايقاعي است تشريفاتي كه به موجب آن ، فرد به اذن ياحكم دادگاه ، زني را كه به طور دائم در قيد زوجيت اوست رها مي سازد » ( كاتوزيان ، 1375 ). در فقه اسلامي طلاق اين چنين تعريف شده است : « اذاله نمودن و از بين بردن قيد نكاح بواسطه صيغه ( طلاق ) بدون آنكه عوضي در مقابلش ملاحظه شود ( محقق حلي ، 1374 ). بعضي از استادان حقوق فرانسه از طلاق تعريفي به شرح زير به عمل آورده اند : « طلاق قطع رابطه زناشويي به حكم دادگاه ، در زمان حيات زوجين ، به درخواست يكي از آنان يا هردو است » ( همان ، 1963 ). در بررسی های اجتماعی ، به انحلال قانونی و شرعی و عرفی ازدواج تحت شرایط و مقرراتی خاص ، طلاق گفته می شود . در معنای محدود و خاص تر نیز ، « انحلال رابطه زن و شوهری در ازدواج دائمی که بعد از آن از نظر رعایت حقوق و تکالیف مربوط به زناشویی مسئولیتی برای زن و شوهر نخواهد بود ، طلاق گفته می شود » ( گلچین و سیدی ، 1387 ).
در حقوق امروز ايران طلاق به حكم دادگاه واقع می شود و در تعريف آن مي توان گفت : طلاق عبارتست از انحلال نكاح دائم با شرايط و تشريفات خاص از جانب مرد يا نماينده ي قانوني او . بنابراين طلاق ويژه ي نكاح دائم است و انحلال نكاح منقطع از طريق بذل يا انقضاءِ مدت صورت مي گيرد . ماده ي 1139 قانون مدني در اين باره مي گويد : « طلاق مخصوص عقد دائم است وزن منقطعه با انقضاء مدّت يا بذل آن از طرف شوهر از زوجيت خارج مي شود (
